Thuis opbaren praktisch uitgelegd
Thuis opbaren is in Nederland een veelgekozen optie voor een persoonlijk, rustig en intiem afscheid. Het geeft nabestaanden de mogelijkheid om in een vertrouwde omgeving, op hun eigen tempo, afscheid te nemen van de overledene.
In deze informatie leggen we praktisch uit wat thuis opbaren inhoudt, wat wettelijk is toegestaan, hoe het verloopt en welke vormen er zijn. We bespreken de verschillen tussen kistopbaring, plankopbaring en bedopbaring, en geven concrete tips over verzorging, mond en ogen sluiten, koeling, airco en veelgestelde vragen.
Is thuis opbaren toegestaan in Nederland?
Ja, thuis opbaren is wettelijk toegestaan. Volgens de Wet op de lijkbezorging (actueel in 2025) zijn er geen verboden op thuisopbaring, behalve bij bepaalde besmettelijke ziekten of wanneer er sprake is van gerechtelijk onderzoek.
De opbaring mag plaatsvinden tot aan de uitvaart, die uiterlijk op de zesde werkdag na overlijden moet plaatsvinden. Met toestemming van de burgemeester kan deze termijn worden verlengd.
Hoe verloopt een thuisopbaring praktisch?
- Laatste verzorging: wassen, kleden, mond en ogen sluiten.
- Conservering: koeling of thanatopraxie.
- Opbaren: op bed, plank of in kist.
- Dagelijks toezicht: temperatuur en hygiëne controleren.
- Bezoek ontvangen: op eigen tempo.
- Uitvaartdag: vervoer regelen.
Verschillende vormen van thuis opbaren
Kistopbaring
De overledene ligt in een uitvaartkist, vaak op schragen. Praktisch voor vervoer en koeling, maar minder huiselijk.
Plankopbaring
Bij plankopbaring ligt de overledene op een speciale opbaarplank met wade of lakens. Dit oogt natuurlijk en laagdrempelig.
Bedopbaring
De meest intieme vorm: de overledene ligt in het eigen bed, met koeling onder het matras.
Mag je zelf de laatste verzorging doen?
Ja, dat mag volledig zelf. Een uitvaartondernemer is niet verplicht. Veel nabestaanden ervaren dit als waardevol en helpend bij de rouwverwerking.
Thanatopraxie (2025)
Thanatopraxie (lichte balseming) mag niet thuis worden uitgevoerd. De behandeling vindt altijd plaats door een gespecialiseerde professional.
Na de behandeling kan de overledene wél thuis worden opgebaard, meestal 5 tot 10 dagen zonder extra koeling. Dit geeft nabestaanden meer rust en tijd voor afscheid.
Op onze pagina over thanatopraxie en balseming leest u uitgebreid hoe deze behandeling verloopt, wat het verschil is met balsemen, en wanneer het een passende keuze kan zijn.
Thuis opbaren in een flat of appartement
- Trap: kist vaak rechtop dragen; meerdere dragers nodig.
- Lift: controleer vooraf de afmetingen.
Veelgestelde vragen
Hoe lang mag iemand thuis opgebaard blijven?
Tot aan de uitvaart, meestal maximaal zes werkdagen. Verlenging kan met toestemming van de burgemeester.
Is thuis opbaren emotioneel zwaar?
Dat verschilt per persoon. Veel mensen ervaren het juist als troostend.
Conclusie
Thuis opbaren biedt ruimte voor een persoonlijk en waardig afscheid. Met goede voorbereiding en duidelijke informatie — zoals over koeling en thanatopraxie — kunnen nabestaanden weloverwogen keuzes maken.